1 września 2016 roku był wyjątkowym dniem dla wszystkich związanych ze Szkołą Podstawową w Starym Skarżynie. Przetrwała II Wojnę Światową, przetrwała okupację niemiecką i sowiecką, zniosła przemiany gospodarcze i ustrojowe. Z okazji setnych urodzin należy pogratulować „jubilatce” wielu osiągnięć i życzyć kolejnych stu lat owocnej pracy.
Kiedyś…
Był rok 1916, pierwszy września… początki skromne. Szkoła w Starym Skarżynie była nie tylko jedyną szkołą w okolicy, ale miała też tylko jednego nauczyciela, a dokładnie nauczycielkę. Była to p. Natalia Kossakowska, jako następna pojawiła się zaś p. Maria Kaczyńska. Należy wspomnieć, że szkoła powstała z inicjatywy prywatnej. Mieszkańcy wspólnymi siłami ją wybudowali, przeznaczając na ten cel prywatne środki finansowe. Placówka upaństwowiona została w roku 1919 dzięki staraniom Antoniego Dmochowskiego. W 1928 było już pięć klas, grono pedagogiczne, dzięki panu Wacławowi Godlewskiemu, powiększyło się o trzecią nauczycielkę, a niedługo potem dołączył kolejny pedagog – Aleksander Zieliński, wg ówczesnych zapisków – człowiek posiadający niezwykły talent muzyczny. Największy rozkwit szkoły przypada na czasy „panowania” Stanisławy Kossakowskiej – wtedy to powstaje szkolna biblioteka, a uczniowie szkoły z powodzeniem próbują swoich sił w tworzeniu spektakli teatralnych. Wówczas też, po raz pierwszy, rodzi się myśl o budowie nowego budynku szkolnego, co oczywiście zostaje wprowadzone w czyn.
Lata 1932 – 1938 nie są dla szkoły w Skarżynie łaskawe. Placówka nie może liczyć na pomoc państwową, więc grono pedagogiczne znacznie maleje i znowu na placu boju o edukację młodzieży zostaje tylko jeden nauczyciel, pan Czesław Wiśniewski. Nie brak mu jednak zapału dla czterech klas, za które jest odpowiedzialny, samodzielnie organizuje kursy dokształcające. Niestety, wkrótce pan Wiśniewski plac boju o edukację zamienia na prawdziwy front wojenny, gdy zostaje powołany na wojnę z Niemcami. Po chudych latach kryzysu gospodarczego i II Wojny Światowej nastąpiły równie chude lata, tym razem okupacji niemieckiej. Nauczyciele polscy wraz z uczniami zeszli do podziemia. Podobnie działo się w szkole w Skarżynie. Nowy nauczyciel Henryk Budzyński prowadził tajne komplety, gromadząc wychowanków raz w tym a raz w innym domu. Oczywiście szkolny sprzęt w wyniku działań wojennych został całkowicie zniszczony, to jednak (jak również konieczność ciągłych zmian lokalowych) nikogo do nauki nie zniechęciło.
Nastąpił koniec wojny i okupacji niemieckiej, a co za tym idzie i ponowny rozkwit szkolnictwa, nie tylko w Starym Skarżynie, ale w całym kraju. Tu należy wspomnieć pana Alfreda Zielińskiego, kierownika szkoły, który organizował naukę dzieci i młodzieży pomimo braku odpowiedniego sprzętu oraz braków w kadrze nauczycielskiej. W roku 1946 przybył do Skarżyna nowy nauczyciel – pan Kazimierz Jasko, do szkoły uczęszczało wówczas 102 dzieci. W 1947 roku kierownictwo szkoły objął pan Kazimierz Jasko i przybyło dwóch nauczycieli: Alfred Sasinowski oraz Henryk Dąbrowski, a szkoła zaczęła realizować program sześciu klas. W roku 1949 zmienił się kierownik, tym razem został nim Henryk Dąbrowski, który przyjął nową nauczycielkę, panią Jadwigę Miezianko, a szkoła w Starym Skarżynie zaczęła realizować już program siedmioklasowy. Wraz z przybywaniem klas, uczniów i nauczycieli, przybywało też sprzętu szkolnego i pomocy naukowych. W 1952 grono nauczycielskie powiększyło się po raz kolejny, a w 1953 roku powitana została nowa nauczycielka, pani Janina Krajewska, w roku 1957 natomiast zmienił się też kierownik – miejsce Henryka Dąbrowskiego zajął Alfred Sasinowski i powitano dwie nowe nauczycielki: panią Zaniewską i Zaorską. Powstał Komitet Budowy Szkoły na czele ze Stanisławem Brajczewskim, biblioteka liczyła wówczas sobie już 1200 tomów, a sprzętu szkolnego stale przybywało. Starania KBS zwieńczył sukces, gdy w 1958 roku pod budowę szkoły został przeznaczony plac o powierzchni 1,02 ha. W roku 1959 rozpoczęła się zbiórka funduszy na budowę szkoły, w tym celu mieszkańcy sami się opodatkowali. Zbiórka funduszy trwała. Ze względu na szczególne zaangażowanie w tym zakresie parę osób zasługuje na uznanie: Stanisław Brajczewski, Tadeusz Skarzyński, Jan Jabłoński, Maria Kossakowska oraz Konstanty Gołaszewski. 8 maja 1961 roku w końcu było widać właściwe efekty wspólnej inicjatywy mieszkańców – rozpoczęła się budowa nowej szkoły. Kierownictwo nadal pełnił Alfred Sasinowski, szkoła liczyła już 135 uczniów, o których edukację dbały panie: Janina Krajewska (pani Janina zajmowała się też kierowaniem drużyny harcerskiej), Jadwiga Żelaźnicka, Zofia Kalinowska oraz Barbara Rogowska. Dzień 24 czerwca 1961 roku przyniósł ze sobą bardzo ważne wydarzenie – wmurowanie aktu erekcyjnego w obecności władz wojewódzkich i powiatowych. Dnia 2 września 1962 roku szkoła w Starym Skarżynie oficjalnie została oddana do użytku. Budżet wzbogacił się o 150 tysięcy zł na pomoce naukowe, sprzęt szkolny oraz agregat prądotwórczy i został powitany nowy nauczyciel – Ireneusz Grabowski, a szkoła cały czas kształciła powyżej 100 uczniów. Na początku roku szkolnego 1963/64 z pracą pożegnała się pani Janina Dąbrowska, a jej miejsce zajęła Danuta Łoszewska. W styczniu natomiast szkoła otrzymała prąd elektryczny. Sprzęt szkolny wzbogacony o telewizor świetnie się sprawdzał, zwłaszcza że w każdym miesiącu odwiedzało Stary Skarżyn objazdowe kino. W roku 1965 Żyrardowskie Zakłady Tkanin Technicznych doprowadziły do szkoły wodę oraz wykonały bramę i maszt. 1 września tego roku zakończyła współpracę ze szkołą pani Zofia Kalinowska, a szkoła realizowała już 8 – klasowy system nauczania, w tym roku również baza szkolna została wzbogacona o projektor filmowy i wiele innych, nowych pomocy dydaktycznych. Rok 1966 przyniósł ze sobą 1000 – lecie Polski, a także nowych nauczycieli: Marię Kossakowską, Agnieszkę Gołaszewską, Bogusławę Wolanowską i Mieczysława Wolanowskiego, kierownictwo szkoły natomiast rozpoczęło starania o wybudowanie boiska szkolnego, którego budowę zakończono w lipcu 1969 roku. Pojawiły się nowe nauczycielki: Krystyna Maślańska oraz Regina Sarosik, następnie w roku szkolnym 1970/71 ich miejsce zajęły panie: Alicja Chilicka oraz Lucyna Zysik. W roku szkolnym 1972/73 miejsce państwa Wolanowskich zajęły: Krystyna Świderska oraz Krystyna Ostas. Rok szkolny 1972/73 uczniowie powitali w szkole po kapitalnym remoncie, który miał miejsce podczas wakacji. Skład kadry prezentował się następująco: Alfred Sasinowski (dyrektor szkoły), Maria Grabowska, Ireneusz Grabowski, Antoni Zalewski, Marianna Porowska i Bogumiła Sawicka. Rok szkolny 1973/74 był szczególny ze względu na liczbę uczniów, która wnosiła już wtedy 160 – ciu. W roku szkolnym 1975/76 szkoła w Skarżynie powiększyła się o nowy oddział, tym razem przedszkolny, w następnym roku przybyły dwie nowe nauczycielki: Wiktoryna Norek i Elżbieta Trzaska, a w kolejnym – Irena Wojtkowska i Aldona Kos (uczniów szkoła w Skarżynie liczyła już 188). Następne lata także przyniosły zmiany, co miało związek z utworzeniem w Mroczkach ośmioklasowej szkoły (wcześniej istniejąca tam szkoła została zamknięta i uczniowie zasilili szkołę w Starym Skarżynie, by po jakimś czasie ponownie wrócić do Mroczek). Rok 1981/82 rozpoczął się w zmienionym składzie – grono pedagogiczne zasiliły panie: G. Dyszczyk, M. Frączyk, B. Kierzowska oraz M. Sawicka. W ’82 pracę rozpoczęły dwie nowe nauczycielki: G. Budzik i A. Iwanicka. Wrzesień roku 1983 był rokiem powitań i pożegnań. Grono pedagogiczne zasilili: Mariola Zalewska, Maciej Jurgielewicz, Wiesława Żelaźnicka, Bożena Stachnik oraz Barbara Wiśniewska, pożegnano natomiast dyrektora szkoły, pana Alfreda Sasinowskiego (odszedł na zasłużoną emeryturę po 36 – ciu latach pracy), a jego obowiązki przejęła p. Krystyna Ostas. Październik natomiast był miesiącem intensywnych prac, uczniom udostępniono wówczas łazienkę, bieżącą wodę, w niektórych salach wymieniono szafy szkolne, tablice i ławki. W roku szkolnym ‘84/85 pracę podjęły nowe nauczycielki: Joanna Gniazdowska oraz Irena Markowska, od kwietnia natomiast pojawił się też nowy dyrektor – p. Wacław Siemiatycki, który 1 maja roku 1986 przekazał swoje obowiązki pani Joannie Gniazdowskiej piastującej od tamtej pory stanowisko dyrektora. Rok szkolny 1986/87 powitano z nową nauczycielką, była nią pani Barbara Sielawa. W roku 1988 pierwszoklasistów powitał także nowy dyrektor – Maciej Jurgielewicz, który chwilowo przejął obowiązki poprzedniej pani dyrektor. Pa ni Gniazdowska była dyrektorką szkoły do roku 2010, potem jej obowiązki przejęła pani Mariola Zalewska, a była pani dyrektor jeszcze jakiś czas służyła pomocą wychowankom szkoły, ucząc ich matematyki (już jako emerytka).
Dziś…
Szkoła w Starym Skarżynie przeszła wiele zawirowań, kadra nauczycielska przechodziła wiele zmian, witano nowych, żegnano tych, którzy odchodzili…
Obecnie stanowisko dyrektora piastuje pani Alina Caputa. Szkoła, póki co, pracuje w systemie sześcioklasowym, co ma zmienić się już w przyszłym roku, kiedy oddziałów powinno być siedem, a następnie osiem.
Kadra nauczycielska liczy sobie 10 kreatywnych i legitymujących się wysokimi kwalifikacjami nauczycieli, którzy pogłębiają swoje zawodowe umiejętności przez udział w warsztatach i konkursach. Są to: Alina Caputa (przyroda, zajęcia komputerowe), Bożena Kulesza (klasy 0 – I), Irena Markowska (kl. II – III), Mariola Zalewska (język polski, chwilowo na urlopie zdrowotnym), Magdalena Wiśniewska (historia), Katarzyna Jarnutowska (język angielski), Sylwia Godlewska (matematyka), Anna Bujko (plastyka, technika, muzyka), Karolina Maliszewska (wychowanie fizyczne) oraz ks. Jarosław Filochowski, proboszcz parafii (religia).
Szkoła Podstawowa w Starym Skarżynie posiada 5 nowoczesnych sal lekcyjnych, salę informatyczną, salę zabaw dla dzieci młodszych, bardzo dobrze wyposażoną bibliotekę z czytelnią, kącik rekreacyjny oraz oddział przedszkolny. Stary Skarżyn otoczony jest polami uprawnymi, łąkami i lasami. Teren podwórka szkolnego jest ogrodzony, a budynek szkolny – otoczony pięknymi drzewami iglastymi, ze wspaniałym zapleczem sportowym (pełnowymiarowe boisko do gry w piłkę nożną, siatkówkę, koszykówkę, bieżnia, teren rekreacyjny), znajduje się tam też plac zabaw.
Szkoła związana jest z regionem podlaskim. Uczniowie zdobywają wiedzę o regionie, uczestnicząc w wycieczkach, spotkaniach z mieszkańcami oraz z innymi ciekawymi ludźmi, a także poprzez prezentacje, wystawy i udział w konkursach. Szkoła aktywnie uczestniczy w życiu społecznym. Placówka ściśle współpracuje z wieloma instytucjami, organizuje imprezy otwarte oraz uczestniczy w akcjach charytatywnych.
Nasza szkoła stwarza uczniom szansę wszechstronnego rozwoju oraz nabycia umiejętności kluczowych dla człowieka. Umożliwia też naszym wychowankom stawanie się ludźmi wolnymi oraz odpowiedzialnym za siebie i innych. Należy wspomnieć, że Szkoła w Starym Skarżynie, jak do tej pory, osiągała jedne z najwyższych wyników w całej gminie i to na pewno się nie zmieni, zwłaszcza jeśli stworzone zostaną właściwe warunki do pracy i nauki.
Na zakończenie…
Szkoła Podstawowa w Starym Skarżynie to szkoła ze 100 – letnią tradycją, powstała w wyniku starań wielu mieszkańców, nakładami ich prywatnych środków. Wiele przetrwała, nie przestawała kształcić młodych ludzi nawet podczas kryzysów i wielu dziejowych zawirowań. Z okazji ukończenia 100 lat życzymy kolejnych 100 lat nieprzerwanej pracy.